De corona pandemie heeft gezorgd voor een kaalslag binnen MBO

Een publicatie van: dhr ing Robin Louwerse

Met NPO gelden moesten de MBO opleidingen de twee jaar achterstand wegwerken. Helaas is dat niet genoeg geweest. Ik kan me de tijd nog herinneren dat je naar een lagere beroepsopleiding ging om een "vak" te leren. Mensen op een LTS (lagere technische school) konden aan het eind van de 4 jaars opleiding zelfstandig een kozijn maken, iets lassen, elektra aanleggen, en ga zo maar door. MBO was iets waar je naar toe ging als je verder wilde leren. Je kon dan "voorman" worden, een team aansturen. Je werd technische tekenaar of een rol in middel management. MBO stond ergens voor.

Tegenwoordig is dat "anders". De opleiding zelf is anders. Er wordt veel meer in de breedte gestuurd. Mensen die klaar zijn met een MBO opleiding kunnen nu "klaar worden gemaakt binnen het bedrijf waar ze gaan werken". Met andere woorden, als je met MBO klaar bent kun je precies nog niets, je bent klaar om door het bedrijf waar je gaat werken afgerond te worden. Ik maak mensen mee die van een opleiding tot programmeur komen, en die niet kunnen programmeren. Het beste wat erin zit is een Wordpress website bedienen. Daarbij komt nog eens dat taalvaardigheid helemaal ver te zoeken is, en je moet al helemaal niets uit willen laten rekenen. De basis van communicatieve zaken zit er helemaal niet in, de jongens en meiden modderen maar wat aan in communicatieve zin en zien helemaal de noodzaak niet van "iets beschrijvends vertellen" of "een punt overbrengen". En van een proactieve werkhouding is geen spoor te vinden. Als je je omdraait zitten onze "starters" te appen, of sterker nog, te gamen.

Naast dat ik bemerk dat er een metaliteitsverandering is is er echter meer aan de hand. Ik dat verleden dat ik me nog kan herinneren "dat je iemand was" als je kon timmeren. Met de handen kunnen werken was geen schande. Je had op je 16e al eelt op je handen. Door de wil om te werken was je bovendien kneedbaar. Je stond er ook bij als een zak aardappelen, maar je wilde tenminste wat leren. Tegenwoordig is de nieuwe aanwas die op een MBO aankomt minder kneedbaar. Een opleiding is iets wat je doet naast je sociale leven. Het is belangrijker hoe je wordt gezien in je online community dan in het dagelijks leven. Dit terwijl ik denk dat de 16 jarige van nu, slimmer is dan die van "vroeger".

Van jongs af aan is de jeugd in opleiding van hoe om te gaan met computers, aparaten en media. Je zou zeggen dat je daar ook een voordeel mee kunt halen. Daarnaast denken de tieners van nu meer na over het dagelijks leven en staan sterker in de eigen "ik".

Er zijn dus evenveel pluspunten als minpunten, er is veel voorsprong, maar waar het de mist in gaat is mentaliteit en werkhouding. En daar zou voor de MBO opleider nog veel te redden zijn als daarop kon worden voorgesorteerd.

Een ander punt waar ik vraagtekens bij zet is de wetgeving. Een MBO opleiding mag geen studenten weigeren. Ook al heeft een voortraject bewezen dat er uitdagingen zijn. MBO geeft aan een "beroepsopleiding" te zijn. Dat beroep moet er wel inzitten. Ik ben er voorstander van een screening toe te staan met een bindend studieadvies aan de voorkant. Daarmee weet je zeker dat als er een stagiare van een opleiding komt, de kans erin zit dat deze persoon ook iets met die opleiding gaat doen.

Ik pleit ervoor om MBO mensen weer gewoon een vak te leren. Niet teveel poespas eromheen, recht naar het vak. En blijven hameren op taal en rekenvaardigheden. Ik kijk uit naar de tijd waar iemand die met een opleiding tot programmeur weer gewoon kan programmeren, iemand met een grafische opleiding weer gewoon kan vormgeven, dat de lasser kan lassen en iemand met een management opleiding kan managen. We moeten er vanaf om de opleiding naar het bedrijfsleven te verleggen. Dat werkt niet. Mensen werken niet meer 40 jaar bij dezelfde "baas". Dus het verleggen van de opleiding naar het bedrijfsleven is een investering die voor het bedrijf niet rendeert.

Hoe lossen we het huidige probleem nu op? Voor MKB blijft het aanbieden van maatwerk post MBO opleidingen voor nu nog een passende oplossing. Maar het blijft een hele uitdaging wanneer op vakinhoudelijk, taal en rekenen ingehaald dient te worden.

Wilt u voor uw bedrijf een maatwerk post MBO opleiding op uw vakgebied? Laat u dan horen, wij voegen de juiste marktpartijen samen om er een passende oplossing voor te maken.

Kijk voor meer beroepsopleidingen met een STAP subsidie op onze opleidingen pagina.